Co dalej z amerykańskim biznesem Polskiej Żeglugi Morskiej?

Chiński przemysł stoczniowy w ostatnich dekadach rozwijał się niezwykle dynamicznie – w dużej mierze za sprawą udzielanego mu rządowego wsparcia. W efekcie z rynku wypadło wiele europejskich i amerykańskich stoczni, choć trzeba tu zastrzec, że pozycja Stanów Zjednoczonych na światowym rynku produkcji statków nie była nigdy przesadnie wysoka. Po powrocie do Donalda Trumpa na stanowisko prezydenta amerykańska administracja zapowiedziała wprowadzenie wysokich opłat za zawinięcia statków chińskiej produkcji do portów morskich w USA.

Według deklaracji prezydenta Trumpa miałoby to na celu skłonić armatorów do kupowania statków w amerykańskich stoczniach. Trudno jednak zakładać, aby faktycznie mogło to znacząco zmienić proporcje w zakresie udziału poszczególnych państw w światowej produkcji statków, ponieważ – jak wskazano wcześniej – amerykański przemysł stoczniowy nie jest zbyt rozwinięty, a ewentualna skokowa rozbudowa zdolności produkcyjnych zajęłaby wiele lat. Należy zatem postrzegać nowe opłaty jako kolejny element wojny handlowej, jaką administracja Donalda Trumpa wypowiedziała zarówno Unii Europejskiej, jak i wielu państwom, w szczególności Chinom.

Warto jednak dodać, że jeszcze w okresie prezydentury Joe Bidena na wniosek związków zawodowych Biuro Przedstawiciela Handlowego Stanów Zjednoczonych, czyli USTR (ang. United States Trade Representative) wszczęło postępowanie w sprawie chińskich statków, które wykazało, że Chińczycy byli w stanie przejąć ponad 50% globalnego rynku dzięki rządowemu wsparciu, co oznacza nieuczciwą konkurencję. Można więc powiedzieć, że kontekst jest tu nieco szerszy. Niezależnie od złożoności uwarunkowań związanych z wprowadzeniem rzeczonych opłat, nie ulega wątpliwości, że uderzą one w największego polskiego armatora.

Polska liderem w przewozach masowych na Wielkich Jeziorach

Polska Żegluga Morska, która funkcjonuje wciąż w archaicznej formie prawnej przedsiębiorstwa państwowego, jest od lat silnie obecna na rynku amerykańskim jako jeden z czołowych graczy w przewozach masowych na połączonych z Oceanem Atlantyckim tzw. Wielkich Jeziorach, które znajdują się na pograniczu Stanów Zjednoczonych i Kanady. Jak informuje “Puls Biznesu”, PŻM przewozi dziś w jedną stronę m.in. stal z Europy, a z drugiej strony choćby amerykańskie zboże do państw arabskich, wykorzystując właśnie masowce chińskiej produkcji. 

Opłaty za zawinięcie statków wyprodukowanych w Chinach do Stanów Zjednoczonych miałyby wynieść od 1,5 mln do nawet 3,5 mln USD. Tymczasem statki PŻM zawijają tam ok. 250 razy w roku. Przyjmując ostrożnie średnią opłatę na poziomie 2,5 mln USD, polski armator mógłby zatem ponieść koszty na poziomie 625 mln USD, co po niedawnym osłabieniu dolara amerykańskiego odpowiada ponad 2,4 mld zł. To potężna kwota, której udźwignięcie przez PŻM trudno sobie wyobrazić, dlatego armator otwarcie sprzeciwia się podwyżce opłat, zgłaszając swoje obiekcje Jamiesonowi Greerowi, który pełni funkcję USTR.

Kierunek Kanada?

Jak poinformował rzecznik prasowy PŻM Krzysztof Gogol w wypowiedzi dla “Pulsu Biznesu”, na zmianach stratni mogą być nie tylko armatorzy, ale także same Stany Zjednoczone. – Opłaty uderzą we wszystkich, ponieważ statki w Chinach kupują obecnie armatorzy z całego świata, także amerykańscy. Ci, którzy kupili statki w Chinach, nie będą pływać do portów amerykańskich, jeśli opłaty zostaną wprowadzone. To się po prostu nie będzie opłacać. Brokerzy prognozują, że w dłuższej perspektywie rynek podzieli się. Statki zbudowane w Japonii i Korei będą pływać po Atlantyku, a te z Chin będą eksploatowane w Azji i na Pacyfiku – komentuje Krzysztof Gogol.

PŻM deklaruje jednak, że jeśli amerykańska administracja ostatecznie wprowadzi tak wysokie opłaty, statki armatora wciąż będą pojawiać się na Wielkich Jeziorach, ale po drugiej stronie, czyli w Kanadzie. – Połowa z portów tych akwenów leży po stronie amerykańskiej, natomiast druga połowa po stronie kanadyjskiej. Przestawimy się na przewóz zboża kanadyjskiego. Jeśli statki te wycofają się z rynku USA, to zboże zostanie w amerykańskich elewatorach, a to spowoduje prawdziwy kataklizm w rolnictwie Stanów Zjednoczonych – deklaruje rzecznik prasowy PŻM w wypowiedzi dla “Pulsu Biznesu”.